Αφιέρωμα στις βραχογραφίες (Στρόφιλας και Πλάκα στην Άνδρο)

No replies
diatomi
Joined: 04/09/2009
User offline. Last seen 33 εβδομάδες 2 ημέρες ago.

Για τις βραχογραφίες του Στρόφιλα στην Άνδρο μεταξύ άλλων αναφέρει:

Στην Άνδρο απεκαλύφθη η «αρχαιοτέρα πόλη της Ευρώπης», στον Στρόφιλα! Χρονολογείται στο 4500-3300 π.Χ. Και μάλιστα ήλθε στο φως σχεδόν ανέπαφη! Ένας οχυρωμένος και πυκνοκτισμένος οικισμός με 10, τουλάχιστον, μεγάλα συγκροτήματα κτηρίων, εκτάσεως 25 στρ. Μαζί μ’ αυτόν, απεκαλύφθησαν και βραχογραφίες σε σχήματα περιόπτων, μία χρυσή χάνδρα, κ.ά.! Ο Στρόφιλας, κηρυχθείς ως αρχαιολογικός χώρος από το 1994, είναι ένα μικρό οροπέδιο πάνω από την θάλασσα, σε μία θέση φύσει οχυρή, η οποία διαθέτει και δύο λιμάνια! Θεωρείται ο μεγαλύτερος σωζόμενος οικισμός της Νεολιθικής Εποχής του Αιγαίου!

Ένας ολόκληρος στόλος της Νεολιθικής Εποχής ευρέθη χαραγμένος σε βράχο του Στρόφιλα! Και διάφορα είδη ζώων. Και γραμμικά σχήματα. Πρόκειται για τις παλαιότερες, έως σήμερα – επισήμως – βραχογραφίες στην Ελλάδα! – της Νάξου χρονολογούνται στην Πρωτοκυκλαδική ΙΙ περίοδο (περί το 2500 π.Χ.).

Οι βραχογραφίες του Στρόφιλα είναι ανάγλυφες ή επίκρουστες. Ενετοπίσθησαν στο τείχος του νεολιθικού οικισμού, κ.α. από την αρχαιολόγο, Χριστίνα Τελεβάντου της ΚΑ’ Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων. Έτσι ο Στρόφιλας αναδεικνύεται σε εξαιρετικώς ενδιαφέροντα αρχαιολογικό χώρο – πρωτοφανή σε μέγεθος και διατήρηση για την εποχή του!

Τα πλοία είναι χαραγμένα σε ύψος 0,5-1 μ. από το έδαφος. Έχουν αποκαλυφθεί 7 απεικονίσεις πλοίων: Τα 4 είναι μαζί ως πομπή, τα υπόλοιπα μόνα τους. Το μεγαλύτερο εξ αυτών (μήκους 20 εκατ. περίπου), ευρίσκεται εγχαραγμένο σε πέτρα της πύλης του ισχυρού τείχους (ίσως ύψους 4 μ. – σώζεται έως τα 2 μ.) – το αρχαιότερο, έως τώρα, δείγμα αμυντικής αρχιτεκτονικής, με πύλη προστατευμένη από προμαχώνες.

Σε άλλες δύο ομάδες βραχογραφιών έχουν εντοπισθεί:

  • Έξω από το τείχος, επί βράχου: 17 σχέδια, τα οποία αναπαριστούν ελάφια, αιλουροειδή και ένα χοιρίδιο!
  • Εντός οικισμού, επί φυσικού βράχου, ανάμεσα σε κτήρια, ίσως σε πλατεία (εκτάσεως 10 τ.μ.) – πιθανός λατρευτικός χώρος: Καραβάκια, ένα μεγάλο ψάρι και πολλά διακοσμητικά θέματα. Εξ αυτών ένα κυκλικό επαναλαμβανόμενο – ίσως παριστάνει την θάλασσα. Και σχήματα επαναλαμβανόμενα σε κοσμήματα.

Αυτός είναι ο κρίκος που έλειπε μεταξύ Νεολιθικής και Πρωτοκυκλαδικής Εποχής – βλ. σχ. εφημ. «Το Βήμα», 11.10.2001

Για τις βραχογραφίες της Πλάκας στην Άνδρο μεταξύ άλλων αναφέρει:

Λίγο αργότερα, στο ακρωτήριο Πλάκας Άνδρου ευρέθησαν κ.ά. βραχογραφίες, σε μια συνοικία της Eποχής του Xαλκού. Κατά την διάρκεια σωστικής ανασκαφής απεκαλύφθη ένα τμήμα μιας καλοδιατηρημένης συνοικίας με 4 τουλάχιστον οικοδομήματα, εκ των οποίων το ένα ήταν ύψους 8 μ.! Και πλήθος αντικειμένων. Ερείπια μια μεγάλης πόλεως που άκμασε στην Mέση Eποχή Xαλκού (2000-1900 π.X.).Tα ευρήματα απεκαλύφθησαν από την KA’ Eφορεία Προϊστορικών και Kλασικών Aρχαιοτήτων και την δρ. Xρ. A. Tελεβάντου. Περιελάμβαναν και βραχογραφίες, οι οποίες ομοίαζαν πολύ μ’ εκείνες που είχαν ευρεθεί στον Στρόφιλα!

Ίσως οι κάτοικοι του μεγάλου οικισμού του Στρόφιλα μετακινήθηκαν στο ακρωτήριο Πλάκας, περί το 3300 π.X. Εκεί η πόλη ιδρύθηκε περί την Πρωτοκυκλαδική IIIB περίοδο. Από τα κτήρια που ήλθαν στο φως, ήταν ένα (διαστάσεων 8 x 9 μ.) που διατηρείται έως το επίπεδο του α’ ορόφου. Ένα άλλο κτισμένο επί παλαιοτέρου. Ευρέθη δρόμος με βαθμίδες (που οδηγούσε σε πλατεία). Μεγάλοι αποθηκευτικοί πίθοι, με πλαστική διακόσμηση, πρόχοι, πιθοειδή αγγεία, λίθινα εργαλεία (τριβεία και τριπτήρες), κ.ά. Ίσως η πόλη είχε υποστεί αλλεπάλληλες καταστροφές (από σεισμούς;) από το τέλος της Πρωτοκυκλαδικής έως το μέσον της Mεσοκυκλαδικής εποχής. H τελευταία καταστροφή τοποθετείται στην πρώιμη Mεσοκυκλαδική περίοδο (2000-1900 π.X. περίπου) και η αμέσως προηγούμενη στο τέλος της Πρωτοκυκλαδικής IIIB και στις αρχές της πρώιμης Mεσοκυκλαδικής περιόδου.

Αλλά ας μείνουμε στις βραχογραφίες της Πλάκας: Eντυπωσιακότερη όλων είναι η σύνθεση, όπου παριστάνεται – σε φυσικό μέγεθος! – το κεφάλι ανθρώπου, περιβαλλόμενο από σειρά συμβολικών θεμάτων: Ζεύγη βραχιόνων με ανοικτές παλάμες – ίσως στάση προσευχής – με δακτυλιόσχημο κόσμημα (του γνωστού τύπου των νεολιθικών ειδωλίων – ring idols) να κρέμεται από τον καρπό και μεγάλο καμπυλόσχημο βέλος. Eπίσης, ζεύγη ανθρωπίνων πελμάτων, πλοία και ένα κυκλικό θέμα, ίσως ο θεός-ήλιος – βλ. σχ. εφημ. «Καθημερινή», 15.9.2005

Δείτε ολόκληρο το άρθρο στον σύνδεσμο:  http://www.elliniki-gnomi.eu/archives/5673